- 1
- 480
So sánh Rust và Go
| February 26, 2024 | 5 min read
🦀 Rust vs Go: Nên chọn ngôn ngữ nào, và liệu câu hỏi đó có còn ý nghĩa?
Rust cho dự án “không được phép hỏng”. Go cho dự án “phải ship nhanh”.
Trong vài năm gần đây, Rust và Go là hai cái tên được nhắc đến nhiều nhất trong thế giới lập trình hiện đại — từ startup nhỏ đến tập đoàn lớn. Cả hai đều được xem là “ngôn ngữ thế hệ mới” của lập trình hệ thống và backend.
Nhưng câu hỏi phổ biến mà ai cũng đặt ra là:
👉 Nên chọn Rust hay Go cho dự án tiếp theo?
👉 Ngôn ngữ nào tốt hơn, an toàn hơn, hiệu quả hơn?
Câu trả lời ngắn gọn là:
Rust dành cho môi trường đòi hỏi độ tin cậy tuyệt đối. Go dành cho môi trường cần tốc độ phát triển và chi phí thấp.
⚙️ Cả Rust và Go đều tuyệt vời theo cách riêng của mình
Trước khi “so kèo”, cần nhấn mạnh một điều:
Cả Go và Rust đều là những ngôn ngữ xuất sắc, hiện đại, mạnh mẽ, và được cộng đồng sử dụng rộng rãi.
Hai ngôn ngữ này đều cho phép bạn biên dịch thành file thực thi duy nhất (single binary) — chạy nhanh, triển khai gọn, và đặc biệt là có hiệu năng cao gấp nhiều lần so với Python, Ruby, hay Node.js.
Các tập đoàn lớn như Google, Amazon, Microsoft, Dropbox, Cloudflare, Discord, hay Meta đều đang dùng Go hoặc Rust để thay thế dần các hệ thống C++ hoặc Java cũ.
🧠 Triết lý thiết kế
🦀 Rust – “An toàn, mạnh mẽ, không khoan nhượng”
Rust được sinh ra từ nỗi đau của C/C++: nhanh nhưng dễ crash, dễ lỗi bộ nhớ, và cực khó maintain.
Rust chọn con đường khó hơn: đảm bảo an toàn tuyệt đối ở compile-time, không cần garbage collector, và vẫn đạt hiệu năng gần như C.
“Rust là công nghệ của quá khứ, được tạo ra để cứu tương lai khỏi chính nó.”
— Graydon Hoare (cha đẻ Rust)
Rust là lựa chọn hàng đầu khi sự an toàn, chính xác và ổn định dài hạn là ưu tiên số một.
🐹 Go – “Nhỏ gọn, nhanh, và thực dụng”
Go (hay Golang) ra đời tại Google với triết lý trái ngược: đơn giản đến tận cùng.
Không template phức tạp, không kế thừa sâu, không syntax “hàn lâm”.
Thay vào đó, Go giúp developer “bắt tay vào code” ngay, deploy nhanh, và dễ maintain cho team đông người.
“Go không cố gắng làm bạn ấn tượng. Nó chỉ giúp bạn ship phần mềm, nhanh và ổn định.”
— Robert Griesemer, Go team
💾 Quản lý bộ nhớ: Hai triết lý trái ngược
| Go | Rust | |
|---|---|---|
| Cơ chế | Garbage Collector (GC) | Ownership & Borrow Checker |
| Tự động thu hồi bộ nhớ | ✅ Có | ❌ Không cần |
| Latency (độ trễ) | Có thể không ổn định vì GC | Rất ổn định, không GC |
| An toàn bộ nhớ | Tốt (nhưng có thể race) | Tuyệt đối (compile-time checked) |
Go thông minh vì nó đơn giản hóa bộ nhớ bằng GC, giúp code ngắn và dễ đọc.
Rust thông minh hơn vì nó loại bỏ GC, mà vẫn an toàn nhờ cơ chế ownership.
🔹 “Thiên tài của Go là có GC. Thiên tài của Rust là không cần GC.”
⚡ Hiệu năng
Cả hai đều rất nhanh.
Nhưng mục tiêu của mỗi bên khác nhau:
| Go | Rust | |
|---|---|---|
| Tốc độ build | Cực nhanh | Chậm hơn |
| Tốc độ chạy | Rất nhanh | Nhanh hơn (gần C/C++) |
| Predictability (độ ổn định) | Bị ảnh hưởng bởi GC | Cực kỳ ổn định |
| Use case điển hình | API server, microservice | Game engine, OS, blockchain |
Nếu bạn viết backend web, chênh lệch 5–10% hiệu năng không quan trọng bằng thời gian release.
Nhưng nếu bạn viết kernel, crypto, hoặc engine xử lý real-time, Rust thắng áp đảo.
🧩 Độ phức tạp và tốc độ phát triển
| Go | Rust | |
|---|---|---|
| Cú pháp | Gọn gàng, ít feature | Đa năng, phức tạp |
| Học nhanh không? | ✅ Cực nhanh (2–3 ngày là code được) | ❌ Mất thời gian, nhất là “chiến” với borrow checker |
| Độ dễ bảo trì | Rất cao (code dễ đọc, thống nhất) | Cao (nếu team giỏi Rust) |
| Độ biểu đạt (expressiveness) | Trung bình | Rất cao |
Go là ngôn ngữ “cứ viết là chạy được”.
Rust thì “chạy được là cực kỳ an toàn”.
“Go quá đơn giản để viết chương trình phức tạp. Rust quá phức tạp để viết chương trình đơn giản.”
🧵 Concurrency (Đa luồng và song song)
| Go | Rust | |
|---|---|---|
| Mô hình chính | Goroutines + Channels | std::thread + async/await |
| Dễ dùng | ✅ Rất dễ | ❌ Khá phức tạp |
| Khả năng mở rộng | Tốt, có thể chạy hàng triệu goroutines | Tuyệt vời, nhưng phải code tường minh hơn |
| Safety (an toàn đa luồng) | Tùy vào developer | Compiler đảm bảo an toàn tuyệt đối |
Go là “ông hoàng concurrency” với goroutines cực nhẹ.
Rust có thể làm tương tự, nhưng compiler sẽ “bắt” bạn chứng minh an toàn, đôi khi hơi “khó chịu” – nhưng đổi lại, không bao giờ có race condition.
🧠 Tư duy thiết kế: Thực dụng vs Hoàn hảo
Go tập trung vào tốc độ phát triển và khả năng maintain codebase lớn.
→ Dự án nhiều team, code review nhanh, CI/CD dễ.
Rust tập trung vào tính đúng đắn tuyệt đối.
→ Dự án cần an toàn, hiệu năng, và kiểm soát tài nguyên.
Go ưu tiên developer. Rust ưu tiên hệ thống.
🧱 Công cụ và hệ sinh thái
| Go | Rust | |
|---|---|---|
| Package manager | go mod | cargo (xuất sắc) |
| Build tool | go build | cargo build |
| Formatter | gofmt | rustfmt |
| Testing | go test | cargo test |
| Ecosystem | Mạnh trong web, cloud, DevOps | Mạnh trong system, game, blockchain |
Cả hai đều “build and run out-of-the-box”, không phải cấu hình build system rối rắm như Java hay CMake.
🔒 Safety & Correctness
Rust có “Borrow Checker” – compiler “khó tính nhất hành tinh”.
Nhiều người mới học Rust nói “đánh nhau với borrow checker”, nhưng thực tế là nó cứu bạn khỏi lỗi bộ nhớ, race condition, và null pointer.
“Nếu bạn từng debug memory bug trong C/C++, bạn sẽ yêu Rust. Compiler phát hiện được cả những thứ bạn chưa nghĩ đến.”
🧱 Scale & Teamwork
Go được thiết kế cho Google: dự án lớn, hàng trăm developer.
Cú pháp thống nhất, gofmt ép style, build nhanh, code dễ review.
→ Lý tưởng cho microservices, DevOps, backend scale lớn.
Rust phù hợp với đội nhỏ, nhưng cần kỹ sư giàu kinh nghiệm.
→ Tuy build chậm hơn, nhưng code “chạy mãi không lỗi”.
💡 Tổng kết: Rust vs Go – chọn bên nào?
| Tiêu chí | Go | Rust |
|---|---|---|
| Tốc độ phát triển | 🟩 Nhanh | 🟨 Trung bình |
| Hiệu năng thực thi | 🟨 Cao | 🟩 Rất cao |
| An toàn bộ nhớ | 🟨 Tốt | 🟩 Tuyệt đối |
| Độ dễ học | 🟩 Dễ | 🟨 Khó |
| Độ biểu đạt ngôn ngữ | 🟨 Trung bình | 🟩 Rất cao |
| Phù hợp web/cloud | 🟩 | 🟨 |
| Phù hợp hệ thống/embedded | 🟨 | 🟩 |
| Chi phí nhân sự | Thấp hơn | Cao hơn |
| Cộng đồng & thư viện | Rộng & thực dụng | Tăng trưởng nhanh & mạnh |
🚀 Kết luận
Rust và Go không phải đối thủ – mà là hai vũ khí khác nhau cho hai trận chiến khác nhau.
🔹 Chọn Go nếu bạn muốn ship nhanh, build hệ thống cloud-native, CI/CD, microservices.
→ Docker, Kubernetes, Terraform, Prometheus – tất cả đều viết bằng Go.
🔸 Chọn Rust nếu bạn cần hiệu năng cực cao, độ an toàn tuyệt đối, hoặc kiểm soát bộ nhớ.
→ Solana, Parity, Firefox engine, Cloudflare Workers – đều chạy trên Rust.